1.2 Ik werk voor mezelf - ik werk voor mijn baas

Wanneer je werkt kan je zowel in dienstverband werken als zelfstandig zijn.

In dienstverband

Wanneer je werkt in dienstverband, dan heb je een overeenkomst (= contract) met je werkgever (=baas).

Arbeid in dienstverband wordt gepresteerd door werknemers. Ze werken onder contract, in dienst van een werkgever en dus niet voor eigen rekening of op eigen risico.

Wat is een arbeidscontract?

In een arbeidsovereenkomst/arbeidscontract staan de belangrijkste afspraken over je werk.

Je hebt een arbeidscontract wanneer je:

1. arbeid verricht (je doet je werk)

         Opgelet: een stage is geen arbeid: je bent aan het leren

2. tegen betaling werkt: (je krijgt loon/wedde voor hetgeen je doet)

3. onder het gezag van een werkgever werkt (= hij is je baas)

 Soorten contracten

1. Bedienden

Bedienden hebben een bediendencontract vb. secretaresse

2. Arbeiders

Arbeiders hebben een arbeiderscontract vb. onderhoudsman

Als mensen deelnemen aan het arbeidsproces is dat in de eerste plaats omdat ze er geld voor ontvangen.

De vergoeding voor die gepresteerde arbeid kan verschillende benamingen dragen:

Soorten vergoeding voor gepresteerde arbeid

1. Loon

De vergoeding (geld) die een arbeider krijgt wordt uitgedrukt in uurprestaties dit noem je uurloon. Ze krijgen 2 maal per maand hun loon uitbetaald.

Voorbeeld

Het uurloon van schilder Jan bedraagt € 30 per uur.

2. Wedde of salaris

De benaming wedde of salaris gebruik je als de vergoeding wordt uitbetaald aan een bediende en is uitgedrukt in maandprestaties.

Voorbeeld

Marie is secretaresse in een groot bedrijf en op het einde van de maand bedraagt haar wedde of salaris € 1.500.

3. Ereloon/honorarium

Ereloon of honorarium is de vergoeding voor geestesarbeid geleverd door dokters, tandartsen, advocaten, auteurs, notarissen, … = vrije beroepen.

Ze worden betaald door hun patiënten/cliënten voor het gepresteerde werk.

 

Oefening baart kunst - Opdracht

Opdracht: taak 3 - procesevaluatie    ++/+/+-/-/--

Noteer bij elk beroep:

a) in welk verband werken ze (arbeider – bediende – zelfstandige)

b) welke soort vergoeding krijgen ze voor hun geleverde inspanning (loon – wedde – ereloon)

Maak de taak in de üploadzone

Werkwijze - opzoeken van de gewenste taak:

  • log in op smartschool met jouw gebruikersnaam + wachtwoord
  • ga naar "Mijn vakken - Handel - 2Bvvkv"
  • kies jouw klas
  • ga naar üploadzone
  • kies Project 4 - hoofdstuk 1: Mensen gaan werken
  • klik naam van de leerkracht aan
  • kies het nummer van de taak
  • open de taak

Werkwijze - üploaden van de taak:

  • vul jouw naam, klas en datum in
  • maak de taak aandachtig, wees volledig
  • sla de taak op bij bureaublad onder de naam: taak, het nr en jouw naam (zonder spatie) vb taak1ann
  • ga naar üploadzone - hfd 1: mensen gaan werken
  • kies bladeren
  • er verschijnt een dialoogvenster
  • kies bestand
  • ga naar het bureaublad
  • kies de gewenste taak vb taak1ann
  • bestand üploaden
  • dien het bestand in
  • verwijder daarna jouw bestand op het bureaublad
  • let op: de leerkracht controleert na de les of jouw taak is verwijderd

 

Oefening baart kunst - Opdracht

Opdracht: taak 4 - productevaluatie    /10ptn

Noteer bij elk beroep:

a) in welk verband werken ze (arbeider – bediende – zelfstandige)

b) welke soort vergoeding krijgen ze voor hun geleverde inspanning (loon – wedde – ereloon)

Maak de taak in de üploadzone

Werkwijze - opzoeken van de gewenste taak:

  • log in op smartschool met jouw gebruikersnaam + wachtwoord
  • ga naar "Mijn vakken - Handel - 2Bvvkv"
  • kies jouw klas
  • ga naar üploadzone
  • kies Project 4 - hoofdstuk 1: Mensen gaan werken
  • klik naam van de leerkracht aan
  • kies het nummer van de taak
  • open de taak

Werkwijze - üploaden van de taak:

  • vul jouw naam, klas en datum in
  • maak de taak aandachtig, wees volledig
  • sla de taak op bij bureaublad onder de naam: taak, het nr en jouw naam (zonder spatie) vb taak1ann
  • ga naar üploadzone - hfd 1: mensen gaan werken
  • kies bladeren
  • er verschijnt een dialoogvenster
  • kies bestand
  • ga naar het bureaublad
  • kies de gewenste taak vb taak1ann
  • bestand üploaden
  • dien het bestand in
  • verwijder daarna jouw bestand op het bureaublad
  • let op: de leerkracht controleert na de les of jouw taak is verwijderd